D19 Woonhuis Hoofdstraat 5
Pieter Kok, afkomstig uit Goudswaard, nam in 1873 de Lierse Boeren- en burgersmederij over. De smederij en het woonhuis van Kok bevonden zich aan de oostzijde van dit pand. In 1904 werd de smederij uitgebreid door het kleine woonhuisje erbij te betrekken. Kok liet daarom aan de westzijde van de smederij deze stijlvolle woning bouwen.
De twee oudste zoons van Pieter Kok, Cornelis Hendrik en Hendrik Cornelis, die beiden in de smederij van hun vader werkten, lieten rond 1920 twee woningen bouwen achter de woning van hun ouders. Dit zijn nu de woningen gelegen aan de Sportlaan met huisnummers 2 en 4. Vanwege de architecturale waarde zijn alle drie de woningen aangemerkt als gemeentelijk monument.
Tekst voor de website en foto”s stuur ik mee
Smederij P. Kok en zonen
Pieter Kok (1848) nam op 9 juni 1873 de bestaande “Boeren en Burgersmederij” aan het begin van de Hoofdstraat over van smid Joh. van Kersen. Pieter kwam uit Goudswaard en trouwde twee weken later op 24 juni 1873 met Anna Vermaat (1850) uit Poortugaal. Het is niet bekend waar het jonge stel toen is gaan wonen, maar waarschijnlijk wel dicht bij de smederij. Op oude foto’s is nog een houten schuur te zien met de werkplaats er naast. Foto 5
In 1904 liet Pieter Kok een stijlvolle woning bouwen naast de werkplaats. Deze woning siert vandaag de dag, als gemeentelijk monument, de entree van De Lier nog steeds. Pieter en Anna kregen twee zoons die beiden ook in de smederij gingen werken. Cornelis Hendrik (1874) en Hendrik Cornelis (1875). Later werd er voor deze twee zoons een nieuw woonhuis in de achtertuin gebouwd. Deze woningen, nu Sportlaan 2 en 4, staan er nog steeds. Foto 6
Achter de twee fraaie voorgeveltjes ging een grote smederij met werkplaats schuil, waar in drukke periodes veel mensen werkten. Aan de achterzijde sloot de werkplaats aan op een sloot die rechtstreeks verbinding had met De Lee. In de jaren ’60 van de vorige eeuw werd deze sloot gedempt en werd het Dompad aangelegd. Voor de aanvoer van materialen was het Leewater van groot belang, doordat de landwegen beperkt waren en vaak nog in slechte staat. Ook voor het bezorgen van de smederijproducten bij klanten speelde de schuit een grote rol. Foto 1
Alle voorkomende smidswerken werden uitgevoerd. en 4
Banden voor karrenwielen, hoefijzers, smidswerk voor de woningbouw en ook al vroeg maakten zij ijzeren spanten voor de kassenbouw. Smederij P. Kok en zonen was in de tuinbouw een begrip geworden door de fabricage van stalen kassen en bij veel tuinders heeft er een druivenkas van Kok uit De Lier gestaan. Als alternatief voor transport met de schuit ontwierp Kok in 1894 het eerste railsysteem met een lorrie voor op de tuinbouwbedrijven. Een noviteit die in de tuinbouw al snel gemeengoed werd. Foto 7
In 1933 bestond de firma P. Kok 60 jaar en de inmiddels 85-jarige Pieter Kok stond nog steeds aan het hoofd van het bedrijf. Zijn zoon Cornelis Kok werkte in de smederij veel samen met meester smid Gerard Johan Schram, die al kort na 1900 als leerling bij het bedrijf was komen werken. Foto 2
Toen in de jaren ’30 van de vorige eeuw de crisis ook toesloeg in de kassenbouw, liep het werk hard achteruit. Na het overlijden van vader Pieter Kok in 1937 besloot de familie Kok om met de smederij te stoppen en zij verkochten een groot deel van de voorraad, gereedschappen en het smidsvuur aan Gerard Johan Schram. Deze begon op 55-jarige leeftijd nog met een eigen smederij, iets verderop aan de Hoofdstraat 24. Zo kwam er na 66 jaar een einde aan deze, in wijde omgeving bekende, smederij van Kok.
De oude smederij met werkplaats werd daarna in gebruik genomen door de firma Brinkman, die vanuit deze locatie een toeleveringsbedrijf begon voor de land- en tuinbouw.