P31 Villa Jan van den Berg
Deze karakteristieke villa is in 1921 gebouwd voor druivenkwekersfamilie Van den Berg. Architect was Dirk Oosthoek. Tijdens de druivenoogst werden hier op het terras, of in een kas, druiven geserveerd. Rond 1956 is het huis aangekocht door de Franciscanessen van Oudenbosch. Aannemer Jacq. Samwel verbouwde de villa tot klooster voor twaalf zusters die het zusterklooster in de Voorstraat verlieten. Op de eerste verdieping werden sobere slaapkamers gerealiseerd. Op het zuiden werd een kapel met sacristie, biechtstoelen en een luidklok gebouwd. De zusters gaven les op de R.K. meisjesscholen in Poeldijk. Naast de villa stond de kleuterschool. In 1979 hebben de zusters het huis verlaten. De woning met kapel is begin 1980 aangekocht door Peter van der Valk. Het huis is gesplitst in twee woningen
Bouw van het huis
Het huis is voor fruitkweker Jan van den Berg ontworpen en gebouwd door architect Dirk Oosthoek Pzn. Het was een villa met een mooie entree en ruime kamers.
De dr. Weitjenslaan bestond nog niet als zodanig. De laan was een romantisch landweggetje dat uitkwam op de Nieuweweg. Langs het pad lag oorspronkelijk weiland van boer van der Hark, verderop langs de Nieuweweg lag de boerderij, richting Loosduinen. Dit land werd rond 1913 aangekocht en tot tuinderijen verkaveld. Dokter Weitjens had er eveneens land in bezit, maar toen het weggetje verbreed werd en voor het eerst een naam kreeg werd het de Kastanjelaan. Pas later kwam de huidige naam naar voren.
Druiventeelt
Jan van den Berg kweekte druiven en perziken in kassen waarvan een gedeelte verwarmd werd om de druiven krenttijd te spreiden. Hij deed zaken met dr. Weitjens en met de architect Dirk Oosthoek. Tijdens de crisis van de jaren dertig begonnen verschillende druivenkwekers een druiveneetgelegenheid. De Westlandse wegen waren rond 1930 verbeterd. Er werden ook fietspaden aangelegd – op papier werden er al snel auto- en fietsroutes uitgegeven – en men kwam per fiets of auto vanuit de omgeving naar Het Westland. Een druiveneetgelegenheid was dan een mooie bestemming of onderbreking van de rit. Bij Van den Berg gebeurde dat op een terras en ook wel in een kas. Op deze wijze werden de druiven in de kas geserveerd.
Voor de teelt en de kwaliteit van de druiven was het echter niet bevorderlijk om groepen mensen in de druivenkassen te laten. Je kunt je voorstellen dat het heel wat voeten in de aarde had voordat iedereen onder de bedauwde druiventrossen een plaats had ingenomen. Gebruik van het terras had dus de voorkeur.
Nieuwe Functie
Het grote gezin Van den Berg groeide voorspoedig op in het fijne huis, dat begroeid raakte met klimop, en dat, met de karakteristieke luiken en de erkers, een even romantische aanblik bood als het oorspronkelijke Kastanjelaantje aan de rand van het dorp. Jan van den Berg was als secretaris en penningmeester jarenlang betrokken bij de fruit- en groenteveiling. Deze veiling is in 1929 eveneens door architect Dirk Oosthoek ontworpen.
In 1956 werden echter stappen gezet die de luisterrijke villa een heel andere functie gaven. De zusters Franciscanessen die sinds 1875 op Voorstraat 88 in het Zusterklooster – het Liefdesgesticht – huisden, zochten en vonden hier een nieuw onderkomen. Voor de twaalf religieuzen werd het ruime woonhuis een dierbare verblijfplaats. Ze bezochten de verbouw regelmatig om de vorderingen te zien. Temeer daar er naast het huis een kleuterschool verrees, waar zuster Rafael aan het hoofd stond. Elke zuster had op de bovenverdieping van het woonhuis een eigen kamertje. Bovendien werd door aannemer Jacq. Samwel aan het huis een zeer complete kapel gebouwd die was uitgerust met twee biechtstoelen en een sacristie – dit is een ruimte waarin de priester zich op de misviering kan voorbereiden en waar de kleding en attributen voor de eredienst worden bewaard. Boven op het dak was een luidklok geïnstalleerd.
Bij het nieuwe klooster verrees een lagere school, De Nieuwe Weg. Kleuterschool ‘Don Bosco’ lag bij de kloostervilla langs de dr. Weitjenslaan. Door uitbreiding van het dorp en de nieuwe woonwijken in de buurt waren de scholen daar zeer op hun plaats.
De zusters verbleven in afnemend aantal in dit klooster totdat zij het in 1979 verlieten om door hun oude dag elders te brengen.
Per 2 januari 1980 werd de villa overgeschreven op naam van Peter van der Valk. Hij was langs de Dr. Weitjenslaan opgegroeid en het huis was hem vertrouwd. Hij splitste het op in twee ruime woningen waarbij het gedeelte met de kapel bij de woning bleef die hij zelf betrok.
Bronnen: Historische Kroniek over Poeldijk, Familie Jan van den Berg, A. J. M. van Lier.