M 6 Grafkelder Herckenrath

Eén keer per jaar tijdens Open Monumentendag is het mogelijk om een kijkje te nemen in de grafkelder van de familie Herckenrath in de Grote Geest in Monster. Dit bakstenen gebouw is gesticht in het jaar 1847. Het is een particuliere begraafplaats, die destijds als kelder in het duingebied van De Geest is aangelegd.

Het graf

Het is de enige overgebleven particuliere begraafplaats in Zuid-Holland. Nadat de duingrond er in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw was afgegraven bleef de kelder als een verhoging tussen de inmiddels verrezen tuinbouwkassen achter. De ingang van de voormalige kelder ligt nu enkele meters boven het maaiveld midden tussen de nieuwbouw en is bereikbaar via een gemetseld trapje.
In de kelder bevinden zich veertien kisten met de stoffelijke resten van elf volwassen personen en drie kleine kinderen. De laatste bijzetting heeft plaatsgevonden in het jaar 1906. 

De familie Herckenrath

De familie Herckenrath vestigde zich in Monster rond 1790. Ze woonden op de oude buitenplaats Geerbron aan de Herenstraat. De stichter van de begraafplaats is Leon Herckenrath. Rond zijn twintigste levensjaar vertrok hij naar Amerika, waar hij in 1823 huwde met Juliette Louise MacCormick. Na een verblijf van ongeveer vijftien jaar in de Verenigde Staten vertrok het gezin, dat inmiddels vijf meisjes en een jongen telde, naar Holland. Leon vestigde zich met zijn gezin op Geerbron en ging als gemeentesecretaris in Monster aan de slag.

Het kort na elkaar overlijden van enkele leden van het gezin deed hem besluiten om een familiegraf te stichten in de Grote Geest, even buiten de bebouwde kom van Monster, en niet ver van Geerbron.
Leon werd in 1847 benoemd tot burgemeester van Monster, een ambt dat hij vervulde tot 1854. Nadien was hij nog zeven jaar lang actief als lid van de gemeenteraad van Monster. Voor zijn dood in 1861 liet Leon zich portretteren door een fotograaf. Dat was een nieuwigheid in zijn tijd. Hij werd bijgezet in het familiegraf, evenals zijn vrouw die hem in 1856 was voorgegaan. Van hun vijftien kinderen zijn er zes bijgezet in het familiegraf.

Ook een oom is er begraven. Dat was oom Frans Herckenrath uit Venlo. Hij was militair en had bij zijn pensionering in 1843 een indrukwekkende carrière achter de rug. Zijn staat van dienst vermeldt dat hij in niet minder dan 38 veldslagen direct bij gevechtshandelingen betrokken is geweest. Hij vocht onder meer in Suriname en met Napoleon in Spanje. In 1815 vocht hij aan de zijde van koning Willem I in de slag bij Waterloo. Hij werd daarvoor beloond met de Militaire Willemsorde. Na zijn overlijden in 1852 werd een levensbeschrijving van hem gepubliceerd in het Algemeen Handelsblad. Deze vermeldt onder meer de volgende passage:

“Ruim was zijn ondervinding, zeer dikwijls zijn betoonde moed, beleid en trouw, waarvan verschillende slagvelden zouden kunnen getuigen en waarvan meer dan één geschiedschrijver dan ook gewaagt, terwijl de menigvuldige wonden, welke hij in den krijg bekomen heeft het genoegzaam bevestigen dat hij nimmer in het strijden achterlijk was geweest.”

De historie wil dat als enige buitenstaander de baker van de familie in de grafkelder rust, op wie men bijzonder gesteld was. Haar naam was Zuiderwijk.

Restauratie

Het beheer en de verzorging van de grafkelder is jarenlang in handen geweest van de familie Van der Nol, die in de nabijheid een tuindersbedrijf had. Wanneer op gezette tijden de familie Herckenrath het graf kwam bezoeken dan haalde men bij Van der Nol de sleutel. Na een jarenlange goede verzorging is het graf daarna geleidelijk aan in een staat van verval geraakt. In de jaren zeventig van de vorige eeuw hebben de laatste afstammelingen van Leon Herckenrath afstand gedaan van hun rechten op de particuliere grafkelder ten behoeve van de gemeente Monster. Deze heeft gelukkig tijdig het historische belang van dit monument ingezien en heeft de grafkelder in de jaren tachtig laten restaureren.