W 2 Korenmolen Windlust
Eeuwenlang heeft hier een molen gestaan. Op een kaart uit 1646 staat een standerdmolen getekend. In 1776 staat molenaar Arnoldus van Rhijn vermeld, oom van die beroemde Rembrandt van Rhijn! In 1812 staat er een wipkorenmolen op deze plaats.
De huidige stenen stellingmolen stamt uit 1869. In 1880 wordt hij door brand geteisterd. In 1944 raakt hij ernstig in verval. Dan wordt hij in 1969 door de Stichting Vrienden van de Wateringse Molen aangekocht en gerestaureerd, waarna hij in 1972 feestelijk in gebruik werd genomen.
Het is de hoogste molen van het Westland, vanaf de grond tot wiektop 38,5 meter. Vanaf de omloop zijn verschillende andere molens uit de omgeving te ontdekken.
Geschiedenis
De prachtige, uit 1869 daterende korenmolen Windlust aan de Heulweg is voor een dorp een uitzonderlijk hoge molen. Met zijn 27 meter is het de hoogste molen van het Westland.
In een archiefstuk uit 1326 is er al sprake van een “molle opden mollecamp” in Wateringen. Deze molle wordt in 1574 door de Spanjaarden vernield.
Een kaart uit 1646 laat op deze locatie een standaardmolen zien.
In 1776 wordt Arnoldus van Rhijn als molenaar vermeld. Hij is familie van Rembrandt van Rhijn, wiens vader molenaar is in Hazerswoude.
In 1801 maakt Denick Patijn, de eerste Wateringse notaris, een uit been gesneden kunstwerkje van Wateringen waarin duidelijk een wipkorenmolen te herkennen is.
In de tweede helft van de 19e eeuw laat de buurman van molenaar Persoon, een notaris, zo’n hoog huis bouwen (huis Altena), dat het de wind afvangt van de molen. Persoon besluit een nieuwe molen te bouwen en wel zó hoog “dat hij vanaf de stelling in de schoorsteen van de notaris kan pissen”. Deze grote ronde stenen stellingmolen wordt in 1869 in gebruik genomen.
Op 14 november 1880 breekt brand uit en de molen brandt nagenoeg volledig uit. Hij wordt kort daarna herbouwd, waarbij gebruik wordt gemaakt van de as van een van de gesloopte molens van de polder “de vier Noorderkoggen” te Medemblik.
In 1930 wordt C.N. Bom eigenaar van de molen. Als blijkt dat voor een hoognodige reparatie aan de molen f 400,- nodig is, moet vastgesteld worden dat het geld er niet is: het is crisistijd. Geld voor dieselolie (2 ct per liter) is er nog wel, dus er wordt een dieselmotor aanschaft.
Tijdens de hongerwinter in 1944 wordt nog geprobeerd op de wind te malen maar tevergeefs.
In 1947 wordt de stelling verwijderd en in 1952 volgen de wieken. In 1954 verdwijnt het binnenwerk naar de molen in Vlaardingen die gerestaureerd wordt.
Gelukkig maakt gemeentesecretaris J.J. Schijven zich in de jaren zestig sterk voor de molen. Mede op initiatief van hem komt de stichting “Vrienden van de Wateringsche molen” tot stand. Deze stichting koopt de molen in 1969 van de familie Bom. Het herstel van de molen in zijn oude luister kan beginnen. De firma P. van Beek uit Rijnsaterwoude voert de restauratie uit. Besloten wordt maar één koppel maalstenen te plaatsen. Dit koppel komt, tezamen met het bovenwiel, het spoorwiel en nog enkele andere onderdelen, van de afgebroken korenmolen te Rhoon bij Rotterdam.
Op 1 mei 1972 wordt de molen feestelijk in gebruik genomen. Vanaf die tijd wordt hij iedere zaterdag bemalen door vrijwillige molenaars.
In 1993 volgt nog een grote restauratie: er komen o.a. vijf nieuwe zolders met trappen en de wieken worden opnieuw opgehekt. En in het najaar van 2008 is er een nieuwe stelling aangebracht.
Bezoekers van de molen kunnen nog regelmatig het maalproces gadeslaan. De molen staat er heden ten dage prima bij, dankzij de inzet van een actief stichtingsbestuur.
Algemene gegevens
naam Windlust
bouwjaar 1869
type stellingmolen
functie korenmolen
eigenaar stichting “Vrienden van de Wateringsche molen” sinds 1969
molenaar Bram Wildenberg
Constructie
romp ronde stenen molen, geheel gepleisterd, en gecementeerd
kap gedekt met dakleer
wiekenkruis gelaste stalen roeden, fabrikant Derckx uit Beegden
binnenroede : nr. 70
buitenroede : nr. 69 (beide uit 1972)
vlucht 25,40 meter (dit is de diameter van de draaicirkel van de wieken)
wiekvorm oudhollands
bovenas gietijzer, in de lengterichting doorboord
fabrikant L.I. Enthoven & Co uit s’-Gravenhage; 1856 no. 139; lang 4,72 m
kruiwerk 48 ijzeren rollen: kruihaspel
vang losse Vlaamse blokvang uit vier stukken: wipstok
inrichting 1 koppel 16der blauwe maalstenen
luiwerk sleep en elektrisch luiwerk
elevator, verschillende elektrisch aangedreven maalderijmachines
hoogte stelling : 13,5 meter
nok van de kap : 27 meter
hoogste punt van de wiek : 38,5 meter
Overbrengingen
bovenwiel 67 kammen
bovenschijfloop 31 staven met een steek van 11,0 cm
spoorwiel 79 kammen
steenschijfloop 24 staven met een steek van 10,3 cm
overbrengingsverhouding 1:7,11 (één rondje van de wieken zijn 7,11 rondjes van de stenen)
Versieringen
Eenvoudige, geprofileerde baard, groen geschilderd met witte rand en geel opschrift “ANNO 1869” en opgelegde vrij grof bewerkte engelfiguren met bazuin. Voorts in het midden een opgelegd uitgezaagd wapen met grijs veld en zwarte ster (wapen van Wateringen).
Op de groene witgerande achterbaard het gele opschrift “WINDLUST”
De sluitsteen boven de toegangsdeur vermeldt:
“WINDLUST C.P. PERSOON 1869”
Bezoek
De molen is in principe elke zaterdag van 10.00 tot 16.00 u te bezoeken. De entree is gratis, maar een bijdrage in het onderhoud van de molen wordt zeer op prijs gesteld.
Ook kunt u de molen (en de andere Westlandse molens) bezoeken via de website: www.westlandsemolens.nl
Op deze site kunt u de molen ook virtueel bezoeken.
Ook kunt u het reilen en zeilen van de molen bijhouden via Facebook.
Zaterdag van 10:00 tot 17:00 uur
